XƠ GAN: TRIỆU CHỨNG-NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH PHÒNG BỆNH
Xơ gan là giai đoạn muộn của quá trình xơ hóa (tạo sẹo) ở gan do nhiều tác nhân khác nhau gây ra, chẳng hạn như viêm gan virus và nghiện rượu mãn tính. Gan sẽ cố gắng tự phục hồi sau mỗi lần bị tổn thương. Quá trình phục hồi này sẽ hình thành các mô sẹo, tổn thương càng kéo dài, càng nhiều mô sẹo được hình thành. Sự xơ hóa làm cản trở hoạt động bình thường của gan. Mô sẹo ngăn chặn dòng chảy của máu qua gan và làm chậm quá trình xử lý các chất dinh dưỡng, hormone, thuốc và chất độc tại gan. Nó cũng làm giảm sản xuất protein và các chất khác do gan tạo ra. Xơ gan giai đoạn cuối có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Theo BC CK1 Lù Văn Tình – Trưởng khoa CC-HSTC và Chống độc – Phẫu thuật:
1. Các triệu chứng của xơ gan phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc nếu có thì cũng rất mơ hồ và dễ nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh lý khác, người bệnh thấy: Cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng; Chán ăn, ăn không ngon, buồn nôn, giảm cân không chủ ý; Sốt nhẹ.
+ Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng xơ gan nghiêm trọng hơn sẽ xuất hiện các triệu chứng như: Vàng da, vàng mắt, ngứa da, sạm da; Dễ bị bầm tím và chảy máu, lòng bàn tay đỏ rực lên (bàn tay son); Xuất hiện nhiều nốt giãn mạch màu đỏ trên da, còn gọi là nốt sao mạch; Sưng (phù) ở cẳng chân, bàn chân và mắt cá chân; Cổ trướng còn gọi là báng bụng (tích tụ dịch trong ổ bụng); Nước tiểu sẫm màu, phân có thể màu nhạt, đi ngoài ra máu, hoặc ói ra máu; Lú lẫn, giảm trí nhớ, thay đổi tính cách và Giảm ham muốn tình dục, biểu hiện qua mãn kinh sớm (ở phụ nữ) hoặc tuyến vú phát triển (ở nam giới), tinh hoàn teo lại.
2. Nguyên nhân của xơ gan: Bất cứ điều gì làm tổn thương gan đều có thể dẫn đến xơ gan. Trong đó, hai nguyên nhân phổ biến nhất viêm gan virus và lạm dụng rượu kéo dài.
- Viêm gan virus mãn tính hiện đang chiếm tỷ lệ cao nhất về nguyên nhân gây xơ gan tại Việt Nam. Đặc biệt, viêm gan B và C có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Hiện tại, tỷ lệ người mắc viêm gan B và C ở Việt Nam rất cao với khoảng 10 triệu trường hợp mắc viêm gan B và 1 triệu trường hợp mắc viêm gan C.
- Xơ gan do lạm dụng rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan. Với văn hóa sử dụng rượu phổ biến ở Việt Nam, trước đây rượu bia là nguyên nhân phổ biến nhất gây xơ gan được phát hiện. Khi được đưa vào cơ thể, rượu sẽ làm tổn hại các tế bào gan một cách từ từ. Ban đầu, rượu có thể gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, sau đó là viêm gan mạn tính và cuối cùng là xơ gan.
3. Biến chứng của xơ gan có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm: Tăng áp tĩnh mạch cửa; Cổ trướng, phù nề; Nhiễm trùng; Hội chứng gan – thận (HRS); Hội chứng gan – phổi (HPS); Vấn đề xương khớp; Ung thư gan.
4. Cách phòng ngừa bệnh xơ gan tuy khó chữa khỏi hoàn toàn nhưng lại rất dễ phòng tránh bằng các biện pháp đơn giản. Để ngăn ngừa gan xơ hóa, BS CK1 Lù Văn Tình đưa ra những lời khuyên về xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tạo lập các thói quen tốt trong sinh hoạt cũng như chủ động phòng tránh các nguyên nhân có thể gây xơ gan:
- Hạn chế sử dụng rượu.
- Có chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung rau, củ, trái cây, thực phẩm giàu protein và ngũ cốc nguyên hạt.
- Duy trì cân nặng hợp lý, luyện tập thể dục đều đặn, kiểm tra sức khỏe định kỳ, bỏ hút thuốc lá
- Tránh các hành vi nguy cơ cao làm lây nhiễm viêm gan B hoặc C, chẳng hạn như tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục không an toàn.
- Tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan A và B (đặc biệt là viêm gan B)
- Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng sai liều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến gan.
Để được tư vấn, thăm khám và điều trị xơ gan hoặc các bệnh về gan khác với các bác sỹ tại TTYT huyện Tam Đường , xin vui lòng liên hệ: BSCK1 Lê Thị Hồng Nhung SĐT0364440811: BSCK1 Lù Văn Tình SDDT0947372317.
