TTYT) PHÒNG CHỐNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM DO ĂN PHẢI NẤM ĐỘC
Mùa mưa với thời tiết ẩm rất thuận lợi cho các loại nấm phát triển và đây cũng là thời điểm thường xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm do ăn phải nấm độc. Nấm dại là loại nấm mọc tự nhiên, nấm dại có vị tươi mát, chứa nhiều chất béo, chất xơ thô, khoáng chất,… Tuy vậy, việc ăn nấm dại luôn ẩn chứa nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Nguyên nhân gây ngộ độc nấm
- Ăn nhầm nấm có độc. Ngoài tự nhiên có khoảng trên 100 loại nấm dại, song loại có thể ăn được chỉ có 30 - 40 loại. Việc phân biệt không đơn giản, vì có những loại nấm độc rất giống nấm thường, mọc lẫn với nấm ăn được, khiến người đi hái nấm bị nhầm.
- Sai sót trong chế biến. Nếu không đun kỹ hoặc dụng cụ dùng để đun nấu, đựng đồ ăn chín có dính nấm sống, ăn vào cũng có thể gây ngộ độc.
- Một số loại nấm vốn thuộc loại không độc nhưng nếu mọc ở nơi bị ô nhiễm hoặc tầng đất bên dưới có những chất khoáng độc hại như phốt pho, nếu ăn phải cũng gây ngộ độc.
Các triệu chứng ngộ độc nấm
- Tất cả các loại nấm độc đều gây nôn mửa và đau bụng, co thắt dạ dày, đau cơ, nhức đầu, tiêu chảy, ảo giác, hưng phấn, nhịp tim tăng nhanh, tăng huyết áp, tăng oxy máu, tim đập chậm, rối loạn nhịp tim, co cứng, tăng tiết phế quản, thở khò khè, đổ mồ hôi… tùy vào loại nấm, các triệu chứng và mức độ ngộ độc nấm sẽ khác nhau.
- Các triệu chứng có thể xuất hiện sớm trong vòng 2 giờ sau khi ăn nấm hoặc xuất hiện muộn sau khi ăn nấm khoảng 6 giờ. Thông thường những triệu chứng xuất hiện sớm ít gây nguy hiểm hơn.
- Các triệu chứng ngộ độc nấm xuất hiện muộn, nghiêm trọng, thường xuất hiện sau 6 - 12 giờ ăn nấm, độc chất gây viêm dạ dày ruột với mức độ nặng hơn, có thể kèm theo hạ đường huyết. Sau vài ngày, triệu chứng về tiêu hóa giảm bớt và dấu hiệu suy gan hoặc suy thận bắt đầu xuất hiện.
Xử trí sau khi có dấu hiệu ngộ độc
- Ngay khi có triệu chứng ngộ độc nấm phải kích thích gây nôn, rồi chuyển đi cấp cứu ở Trung tâm Y tế huyện gần nhất để chữa trị kịp thời: Rửa dạ dày, cho uống than hoạt tính sớm.
- Đưa cả những người cùng ăn nấm dù chưa có biểu hiện triệu chứng đến cơ sở y tế để được khám và tư vấn.
- Mang mẫu nấm còn lại hoặc thức ăn chế biến từ nấm còn lại tới cơ sở y tế để sơ bộ xác định loài nấm.
Dự phòng ngộ độc nấm
- Chỉ sử dụng khi biết chắc chắn nấm ăn được.
- Tuyệt đối không được ăn nấm lạ, nấm hoang dại kể cả nấm mầu trắng, nấm có đủ các phần của thể quả, đặc biệt là nấm có đủ vòng cuống, bao gốc.
- Không ăn thử nấm, dứt khoát loại bỏ nấm khi còn nghi ngờ.
- Không hái nấm non chưa xòe mũ vì chưa bộc lộ hết đặc điểm cấu tạo khó nhận dạng nấm độc.
- Nấm tươi ăn được mới hái nên nấu ăn ngay, nếu để ôi, dập nát có thể hình thành độc tố mới gây ngộ độc.
- Không ăn nấm đã bị thối rữa, ôi thiu.
